WinIsd jest to darmowy program, którego główną możliwością jest liczenie obudów do głośników niskotonowych. Ale i nie tylko, jednak w tym artykule skupimy sie tylko na tym.
Program jest do pobrania ze strony:
http://www.linearteam.dk/default.aspx?download=winisd
Po zainstalowaniu uruchamiamy program. Nie martwmy sie zbytnią prostą programu
Zaczynamy...
1. Dodawanie parametrów głosnika do programu
Na początku należy wpisać parametry głośnika (Vas, Qts, Fs), nie zapominając o odpowiedniej jednostce, którą możemy zmienić klikając na nią.
Wymienione parametry w nawiasie są PODSTAWOWYMI i NIEZBĘDNYMI do tego aby program nam obliczył obudowe. Jeżeli ich nie posiadamy (to szukamy)
Sugerowaną obudową jest obudowa zamknięta wielkości wg. uznania do wielkości głosnika lub własne ekseprymentowanie.
Jak mamy parametry to:
Klikamy w menu programu na >> Untilities >> Database maintenance >> New
Driver Name to nazwa głośnika (mozemy wpisać dowolną), reszta to parametry głośnika,które wpisujemy, nie bede wyjaśniał co poszczególne parametry oznaczają, będzie to może w osobnym temacie. Jak nie mamy niektórych wartośći to pola zostawiamy puste. Klikamy na New i mamy wszystko zapisane.
2. Stworzenie nowego projektu i wybranie obudowy
Klikamy na File > New Project, następnie wybieramy own drivers, z listy ktora sie pojawi wybieramy głośnik, który nas interesuje i klikamy na next.
W tym momencie program sie nas zapyta o ilość głośników jaką chcemy użyć:
Normal - jeden głośnik,
Iso-Baric - dwa głośniki zwrócone do siebie membramami (zmniejsza to 2x obudowe).
Wybieramy i klikamy next.
Teraz dosyć ważny moment - wybór obudowy, program kożystając ze wzorów, oblicza i sugeruje nam obudowe.
Vented - Obudowa Bass refleks
Closed - Obudowa zamknięta
BP4th - obudowa pasmowo-przepustowa pojedyńczo wentylowana
BP6th - obudowa pasmowo-przepustowa podwójnie wentylowana
Program wylicza najbardziej optymalną obudowe, im wartość EBP jest wyższa tym program sugeruje nam obudowę Vented/BP6th, im wartość EBP jest niższa tym program nam sugeruje obudowe Closed/BP4th. Niektóre głośniki wybitnie wręcz nie nadają sie do niektórych obudów, w innych mogą dopiero pokazać swoje walory, nie każdy głośnik pasuje do każej obudowy. Wybór oczywiście należy do nas, jednak będzie dobrze jak będziemy sie stosować do zaleceń programu, zwłaszcza jak kożystamy z niego pierwszy raz. Next...
3. Wybieramy obudowe, czas na projektowanie
>> 3a. Obudowa BR
Załóżmy że wybraliśmy obudowę Vented (później opisze co sie dzieje jak wybierzemy inne). Pojawił nam sie jakichś zupełnie dla nas niezrozumiały wykres i pewne okienko, w którym mamy wpisaną nazwę naszego głośnika i ilość jaką wybraliśmy.
W tym sprytnym oknie kilkamy na BOX. Mamy tam dwie wartośći:
Volume - objętość wewnętrzną obudowy
Tuning Freq: częstotliwosć strojenia obudowy
Teraz bardzo ważne - niektóre osoby myślą że na tym koniec i mamy policzą gotową obudowe. NIC BARDZIEJ BŁĘDNEGO !!! Program dąży do osiągnięcia tylko jednej wartośći (najbardziej płaskiej charakterystyki), nie biorąc pod uwagę innych wielu czynników, obudowa czasem wyjdzie 40l a czasem 300l.
Dlatego sami musimy teraz kombinować...
Policzone wartości możemy śmiało zmieniać.
Z drugiego okienka podpisanego Plot Windows, wybieramy group delay, jest to tzw. impuls, czyli mówiąć tak na chłopski rozum szybkość bassu - jeden z wyznaczników jakości naszego subwooferka/kolumny.
Teraz klikamy i trzymamy lewy przycisk myszy na rysunku obudowy w naszym sprytym oknie. Przesuwając myszkę widzimy jak zmienia sie Volumne, czyli wielkość obudowy, Tuning Freq czyli częstotliwość strojenia obudowy, ale też co jest najważniesze widzimy jak zmienia sie impuls - group delay, którego pozwyżej (ja przyjmuje max 15ms) lepiej nie przekraczać, gdyż będzie sie to objawiać przeciąganiem bassu, chyba że takie coś lubimy .
Zmienia się nam również nie tylko impuls, ale i także Gain, czyli ogólnie charakerystyka subwoofera, jego pasmo przenoszenia, to jak "nisko zejdzie" z basssem, czy będzie miał jakieś podbicie na określonej częstotlwiosci czy też nie.
Dąży sie do jak najniższego impulsu w całym paśmie i jak najbardziej płaskiej charakterystyki oraz "najniższego możliwiego bassu". W praktyce zawsze jednak trzeba pójść na kompromis, czasem zrezygnować z niskiego bassu na rzecz lepszego impulsu. W budowaniu subwooferów walka o jak najniższe częstotlwiości moim zdaniem nie ma sensu, rzadko które utwory zapędzają sie w granice 30Hz, a słuchając subwoofera np. a aucie dostaniem szereg odbitych dźwięków, które przy dużym impulsie moga powodawać niezbyt miłe doznania. Dodam, że duży impuls na najniższych częstotliwościach jest mniej uporczywy niż w na tych które wykorzystuje nasza muzyka i które są jakby "użyteczne" jeżeli chodzi o subwoofer.
Wybór czy postawić na impuls, czy moze jednak próbować z najniższą częstotliwością graniczną, czy też może zrobić obudowę tak aby podbiła
niektóre częstotliwośći zostawiam dla Was. W przypadku subwooferów do kina domowego stawiamy na częstotliwosć graniczą, nie biorąc pod tak dużą uwage impulsu.
Nie ma idelanego subwoofera do kina i do muzyki, jeżeli budujemy jeden to zawsze trzeba z czegoś zrezygnować.
>>> 3b. Obudowa zamknięta
Właściwie tutaj sie nic nie zmienia w stosunku do obudowy BR, pozatym że nie mamy rurki, którą stroimy obudowe. Obudowa zamknięta daje bardzo dobry impuls, ale niestety małą skuteczność, co można zauważyć na samym programie, Wystarczy np. mieć dobrze zrobiony subwoofer z głośnikiem który jest w obudowie Bass Refleks - zatkać go np. chociażby ręką i zwrócić uwagę co sie dzieje z dźwiękiem oraz z samą membramą głośnika.
3c. Obudowa pasmowo-przepustowa pojedyńczo wentylowana, podwójnie wentylowana.
W obudowach tych musimy zwrócić szczególnie uwagę na możliwosć zestrojenia głośnika, która jest bardzo bardzo ograniczona, a czasem wręcz niemożliwa. POd uwagę również bierzemy zarówno impuls jak i ogólną charakterystyke głośnika z obudową.
Często może dojść do sytuacji że komora gdzie będzie za małą i niestety nie będziemy mogli zmieścić rurki, która ją zestroi. Obudowy tego
typu są bardzo czułe na zmianę litrażu jak i strojenia, nie polecam ich początkującym osobom, gdyż są trudne do wykonania i zaprojektowania.
4. Mam zaprojektowana obudowe, co z rurką ? Co z wymiarami ? Jak z wytłumieniem ?
4a. Rurka BR
W programie WinISD w przypadku obudów wentylowanych mamy taką zakładkę jak Vents, w której podawana jest średnica i długość rurki br, którą
stroimy obudowe na daną częstotliwość. Wartość te możemy śmiało zmieniać (jedostki zmieniamy poprzez kliknięcie na nie). I tak:
Vent diameter - średnica
Vent length - długość rurki
Vent mach - prędkość powietrza w rurce
Długość rurki liczona jest przez program, my podajemy tylko średnice. Jeżeli damy za małą rurkę, a dodatkowo obudowa będzie mała to prędkość
powietrza w rurce będzie za duża i będziemy słyszeć nieprzyjemne świsty powietrza. Wtedy program wartość Vent Mach wyświetli nam na czerwono,
jak będzie wartość dopuszczalna to będzie to na zielono.
4b. Wymiary obudowy
W zasadzie możemy przyjąć obudowe jaką tylko nam pasuje, ważne by litraż wewnętrzny (!) sie zgadzał.
Wymiary obudowy może zrobić nam nasz program, klikając w projekcie na zakładkę BOX i Box Shape, klikamy na optiumum i mamy wymiary obudowy,
board thickness to grubość naszego materiału na obudowe.
Możmemy wziaść kartke, coś to pisania i sami używają kalulatora policzyć obudowe:
Szerokość * wysokość * głębokość /1000 = litraż
Odpowiednio zmieniając wartości dążymy do wylicznego litrażu obudowy z programu.
4c. Wytłumienie.
Obudowy BR tłumimy średnio, dając np. gąbke, wełne mieralną lub też inne materiały (można dawać rózne) na ścianki obudowy. Warto pokombinować z wytłumieniem, jego ilośćią bo ma to duży wpływ na końcowy wynik naszych prac.
Obudowy zamknięte tłumimy obficie, dając bardzo dużo wytłumienia.
Obudów typu pasmowo-przepusowych nie tłumimy.
5. Generator częstotliwości.
Untilites > Signal Generator
Możemy sobie nim wygenerować sygnał o określonej częstotliwości i sprawdzić jak nasz subwooferek sobie znim poradzi, czy będzie głośne
buczenie czy też całkiem znośnie . OCzywiście to taka zabawka czasem przydatna czasem nie, dlatego test powinien sie odbyć słuchając
muzyki, której na codzień słuchamy.
6. Co unikać ,na co zwrócić uwagę.
>> Sczelność obudowy - nie można sobie pozwolić na jakieś dziury, szczeliny itp. itd.
>> Nie robić obudowy 20l do glośnika 30cm...., nie popadajmy w skraności, nawet jakby to ładnie wychodziło na programie, w rzeczywistości
będzie nieco problemów. Chyba że głośnik sobie w takiej obudowie poradzi dobrze i jest specjlanie konstrułowany do małych obudów.
>> Wymiary rurki - nie dawać za małych, rurke można podgrzać, zagiąć albo dodać inną np. do przedłużenia jeżeli nie mamy konkretnie takiej.
>> Nie używać silikonu do uszczelniania obudowy, opary niektórych rozpuszczają zawieszenie niektórych głośników,
>> Obudowe można skręcić wkrętami, skleić, następie wkręty wyciągnąć, przewiercić i dać kołki na kleju, dobra metoda, jak chce sie mieć
solidną obudowe i nie mieć znaków po wkrętach.
>> Nie pić za dużo browaru w trakcie budowy
To juz chyba wszystko, tak w jak najmniejszym skrócie po to by troche rozświetlić Wam program WinIsd. Sam to napisałem nie kożystałem z innych źródłem, także niektóre zdania mogą być zawiłe lub też niezrozumiałe, za co wybaczcie, postaram sie w miare możliwości sensowniej to
ująć. Nie rozpisywałem sie co oznaczją poszczególne parametry, czy też jakie WinISD ma inne funkcje, kto dobrze będzie sie posługiwał programem i praktycznymi przemyśleniami, wnioskami z konstrukcji, napewno będzie później chciał docieć skąd co sie wzieło
Nie zrażajcie sie tym jeżeli coś napoczątku nie wyjdzie, ja sie zabrałem za obudowę pasmowo przepustową podwójnie wentylowaną, miała 90l i tragiczny impuls. Pózniej zrobiłem obudowe br 30l i człowiek zrozumiał swój błąd. Nie pchajcie sie na szerokie wody, nie kombinujcie na siłe
z głosnikami, które nie nadają sie do okreslonego typu obudowy, próbujcie, kombinujcie, nawet najdoskonalczy poradnik i opis nie odda tego co nauczycie sie przez własne doswiadczenia. I nie wierzcie w mity że w tej obudowie głosniki grają najlepiej...
Udanych konstukcji
MIle widziane poprawki, propozycje co do tekstu, czy też ogolnie co tam chcecie. Celow nie dawałem obrazków, wyjasnione jest to w miare sensownie, czytając napewno dojdziecie co gdzie jest i co i jak robić.
WinISD To tylko i wyłącznie program symulacyjny, które ma okreslone zadania, to Wy jesteście konstruktorami i od Was wszystko zależy,
program nie wyliczy wszystkiego sam.